KAYIN AĞACI

Yabani bir ağaç olan Kayın ağaçları Ağrı dağı ve Erciyes dağı eteklerinde yer alır. Dünyanın çoğu bölgesinde ve Türkiye’de de natural şekillerde yetişen ağaçlardır. Kırmızı renkli yaprakları olan çeşidi dekoratif görünümleri nedeni ile çoğu park ve bahçelerde yetiştirilmektedir. Kirli hava ve rüzgara karşı dayanıklı yapıları yer alır.

Kayın Ağacı Özellikleri

– Türkiye’de Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz yerlerinde yer alır.

– Yaklaşık olarak 700 sene yaşayabilen ve 40 metre boyuna kadar uzayabilen ağaçlardır.

– Dallarının ve yapraklarının sıhhat yönünden çoğu yararı yer alır aynı vakitte ise tabiata salmış oldukları yüksek oksijen düzeyi ile sıhhatli soluk alabilmeyi sağlar.

– Subtropikal bölgelerde be Kuzey Yarımküre ’deki ılıman bölgelerde sık sık rastlanır.

– Yaprak döken bir ağaçtır.

– Çiçekleri bir iplik şeklinde gövdeden sarkar ve genel olarak kısa tüylüdür. İç mekânlarda sarfedilen kayın ağaçları suya dayanıklıdır. Bu sebeple dekorasyon ürünlerinde kayın ağacı kullanılır.

– Yavaş büyüyen bir ağaçtır.

– Yetiştiği bölgelerde birde süpürge ağacı olarak bilinirler.

– Ağacın dış ve iç odunlarını rengi aynı olmasına karşın sonbahar aylarında rengi koyulaşır.

Kayın Ağacı Nasıl Yetiştirilir?

Kayın yetiştirmede aşı ve tohum yöntemleri kullanılır. Kayın ağaçları 5 ya da 6 seneda bir tohum vermektedirler. Tohumlarının yetişkinleşmesinin sonrasında sonbahar aylarından bekletilmeden derhal ekilmelidir. Aşı kullanarak yetiştirmede ise yarma aşı ya da yandan yöntemleri kullanılır. Çok çok ışık gereksinimleri yoktur. Kireçli ve derin topraklarda güzel ilerlemektedir. İlkbahar aylarındaki don olaylarına karşı titiz yapısı vardır.

Batı kayını olarak tanınan ve Avrupa ülkelerinin tamamında natural olarak büyüyen bir kayın ağacı çeşididir. Avrupa kayını her cinsten toprakta yetişebilmektedir. Drenajı daha iyi olan topraklarda çok daha iyi ilerleme gösterirler. İlkbaharda meydana gelen geç donlar Avrupa kayınına zarar vermektedir. Yarı gölge bölgelerde daha iyi yetişirler. Yetiştirilmesi ise Kasım aylarında yetişkinleşmiş olan tohumlar ile yapılır.

Doğu kayını ise dünya üstünde Balkanlar ve Avrupa’da, Türkiye’de ise Marmara ve Ege yerlerinde natural olarak yetişir. Park ya da bahçelerde küme durumunda ya da tek başlarına kullanılabilirler. Soğuk havaya karşı dayanıklı olan doğu kayını deniz ikliminden hoşlanır. Yarı gölgede yetişen doğu kayını tohumları sonbaharda toplanır, iki ay süresince soğuk dinlendirme yapılmasının sonrasında ilkbahar aylarında ekilirler.

Türkiye’de Kayın Ağacı

Kayın ağacı; Fagaceae (kayıngiller) familyasının Fagus (kayın) cinsine ait bir ağaçtır ilaveten ülkemizde Akhuş adıyla da bilinir. Yaklaşık 700 sene hayatları vardır. Uzun boylu ve gösterişli yapıya sahiptir. Kışın yapraklarını dökme özelliğine sahip bu ağaçların yaprakları ve meyveleri püskül şeklindedir. İdeal yetişme alanları ormanlık alanlar, kumluk ve humuslu topraklar olsa dahi çoğu toprakta verimli bir şekilde yetişebilir.

Türkiye’de iki türü tespit edilen kayın ağacını (Doğu kayını ve Avrupa kayını) Marmara, Ege ve Karadeniz yerlerinde ilaveten Ağrı dağı ve Erciyes Dağı eteğinde çokça görmek muhtemeldir. Dünya’da ise 10’dan çok çeşiti tespit edilen bu ağaçlar Güney Çin, Meksika Tayvan ve Japonya gibi ülkelerde yetişebilerek yetiştiği yerin adını almaktadır.

Kayın ağaçlarının oksijen salınımının yüksek olması da bizim kaliteli ve sıhhatli soluk almamızı sağlar. Hem de sıhhat bölümünde süreğen akciğer rahatsızlığı olanlara iyi geldiği bilinmekle beraber cilt temizliğinde de yeri vardır. Kayın ağacı dünyada margarin yapımında dahi kullanılır. Hem de dayanıklı yapısından ötürü kontrplak, oyuncak, mobilya yapımında da çokça tercih edilir. Kayın Ağacının Külünün geleneksel çoğu ilaç yapımında kullanıldığı bilinmektedir. Hem de Kabuğu bir tüm olarak basit soyulabilir ve dayanıklı bir lif yapısına sahiptir.