Dolu

Bildiğiniz gibi katı şeklinde olan ve buz biçiminde bir yağış tipidir. Yağış, yağmur gibi sıvı özelliğini kaybetmiştir. Büyük dolu tanelerinin, tarlalara, vasıtalara, etrafa ve insanlara zarar vermeleri son derece mümkündür. Dolunun boyutları 5 mm’den, 15 cm’e kadar olabilmektedir. Dolu, Kümülümbüs bulutlarının altında oluşmaktadır ve senedırım fırtınası merkezinden aşağı yukarı 2 deniz mili uzaklığa kadar tesirini gösterebilir.

Hortumlarda bulunduğu gibi yukarı doğru artan sıcak ve kuru havanın, yukarıda donma derecesinde ya da altında tespit edilen hava akımına girmesi ile birden soğuması ve uzun vakit bulut içerisinde nemlenmesi neticesi dolu taneleri oluşur.
Kısaca özetlemek gerek görülürse sıvı yağmur damlaları, bulutların içerisindeki hava akımlarının tesirinde yükselmeye ya da dönmeye başlar. 0 ile -40 derece arasında hava ile karşı karşıya geldiklerinde donmaya başlarlar.

Bu taneler, bulutun içerisinde ne kadar çok gezinirse ve yeryüzü ile atmosferin üstündeki sıcaklık farkı da ne kadar çok olursa, o derecede üstünde biriken katmanları artacaktır. Dolunun üstünde katmanların artması, dolunun daha büyük olmasına sebep olur. Zamanla ağırlaşan dolu taneleri, yer çekiminin tesirine girerler ve bulut içerisinde hareket kabiliyetlerini kaybederek, yere doğru inmeye başlarlar.

Bazen kar taneleri de, soğuk hava cephesinden geçerken doluya dönüşebilir ancak onların boyutları çok büyüyemeyeceği amacıyla etrafa zarar verecek boyuta ulaşamaz.

Fırtınalar esnasında, meydana gelen dolu yağışı çok daha tehlikeli olmaktadır. Çünkü kuvvetli yelın tesirinde, bulutların içerisinde gezinen dolu tanelerinin üstüne biriken tabakalar artacaktır ve dolu daha da ağırlaşacaktır. Büyük ve ağır olan dolu tanesinin yer yüzeyindeki tesiri daha çok olacaktır.

Ülkemizde genellike dolu yağışı yaz aylarında ve bahar aylarında gözlemlenir. Çünkü o mevsimlerde sıcak hava cephesi ile kararsız soğuk hava cephesinin mücadelesi oluşur. İki cephe arasındaki iletişim neticesi dolu yağışının tesirine gireriz. 2017 senesi temmuz ayında İstanbul’da yaşanan dolu yağışı, seksen bin araca zarar vermiş, yüzlerce ağaç devirmiş ve binlerce binada camları kırmış, kaplamaları delmiştir.

Dolu bir yağış biçimidir. Katı şekilde ve buz biçiminde oluşur. Dolu yağışı sıvı özelliğini kaybederek buz şeklinde yağmaktadır. Büyük dolu parçalarının yağması ile etrafa büyük zararlar verilebilir. Tarlalara, vasıtalara, etrafa hem de insanlara bile zarar verebilir. Dolunun büyüklüğü 5 mm ile 15 cm arasında değişmektedir.

Dolu Nasıl Oluşur?

Dolu Kümülonimbus bulutlarının altlarında oluşur. Yukarıya doğru artan sıcak ve kuru hava donma derecesinde tespit edilen hava akımına girerek birden soğuma oluşur. Uzun vakit bulut içerisinde nemlenerek dolu taneleri oluşur. Yanı bulutların içerisindeki hava akımının tesiri ile sıvı yağmur damlaları yükselmeye başlar.

0 ile -40 derece arasındaki hava ile karşı karşıya geldiklerinde donmaya başlar. Sonuç olarak dolular oluşur. Dolu taneleri bulutların içerisinde gezinir. Bulutların içerisinde ne kadar çok gezinirler ise ve havadaki sıcaklık farkı ne kadar çok olursa o derecede dolu üstündeki katmanlar da artar. Böylece dolular daha büyük duruma gelir. Dolular zaman içerisinde ağırlaşarak yerçekimin tesiri ile hareket yenekeğini kaybederler ve yeryüzüne inemeye başlarlar. Böylece dolu yağışları yağmaya başlar.

Bazı dolular fırtınalar esnasında oluşabilir. Böyle haller ciddi tehlike yaratır. Çünkü yel tesiri ile dolu tanelerin ağırlıkları da artar. Bu ağırlık da yeryüzüne ciddi tehlikeler yaratabilir.

Dolu Ne Zaman Oluşur?

Ülkemizde dolu yağışları oluşabilmektedir. Daha çok bahar aylarında oluşur. Bunun nedeni bahar aylarında sıcak hava cephesi ile soğuk hava cephesi arasında iletişim oluşur. Bu iletişim ile dolu yağışı oluşmaktadır.

Dolu Yağışının Zararları Nelerdir?

– Tarım arazilerine zarar sunarak kalitesiz ürün elde edilmesine sebep olur.
– Dolu yağışları esnasında vasıtalar ve evler zarar görebilir.
– Tarım arazilerine zarar vermesi nedeniyle bir ileri sene topraktaki verim azalır ve birtakım ağaç türlerinde hastalıklar ortaya gelebilir.
– Dolu oluşumu arazilerdeki ağaçların bir ileri sene kurumasına sebep olur.
– Büyük parçalı doluların yağması ev ve ağaçlar dışında canlılara da zarar verebilir.