ORHAN GENCEBAY KİMDİR?

Orhan Gencebay (Orhan Kencebay), 4 Ağustos 1944’te Samsun’da doğdu. Müziğe 6 yaşında ailesi gibi Kırım göçmeni ve Ukrayna Konservatuvarı mezunu classic batı müzisyeni Emin Tarakçı’dan keman ve mandolin dersleri alarak başladı. 7 yaşında bağlama ve Türk halk müziği dersleri almaya başladı. 10 yaşında ilk beste çalışması olan Kara Kaşlı Esmerdi Kim Bilir Kimi Sevdi adlı eseri yaptı. 13 yaşında Türk Sanat Müziği ve tambur eğitimi almaya başladı. Ortaokul ve lise senelerinde Samsun, Edirne ve İstanbul musiki cemiyetlerinde yaylı tambur, THM cemiyetlerinde ise bağlama çaldı.

Samsun ve İstanbul’da halk evlerinin kuruculuğunu yaptı. Kendi açtığı müzik dershanelerinde öğretmenlik yaptı. Çocukluk senelerinde en çok etkilendiği şahıs zamanının bağlama üstadı Bayram Aracı’ydı. Gencebay’a o senelerde bu amaçla ufak Bayram diyorlardı.

İlk profesyonel bestesi “Ruhumda Titreyen Sonsuz Bir Alevsin”i 14 yaşında yapan Orhan Gencebay, 16 yaşından itibaren caz ve Rock müziği ile ilgilenmeye başladı, batı nefesli sazlardan meydana gelen orkestralarda tenor saksofon çaldı. İstanbul’a gelerek, Türkiye’nin ilk konservatuvarı ve eski adı Dârülelhan olan İstanbul Belediye Konservatuvarı’na girdi, bir vakit icra heyetinde bulundu.

1964 senesinde TRT Ankara Radyosu imtihanına girdi ve yüksek başarı ile kazandı. Fakat, imtihanda usulsüzlük bulunduğu gerekçesiyle imtihan iptal edilince, müzik çalışmalarına ara sunarak askerlik sebebiyle İstanbul’a gitti. Vatani vazifesini Heybeliada’da bahriyeli olarak sürdürdüğü senelerde tören bölüğü bandosunda saksafon çalmaya devam etti. 1966’da TRT İstanbul Radyosu imtihanlarına girdi ve iftiharla kazandı. Aynı yıl, Türkiye genelinde oluşturulan bağlama çalma yarışmasında Arif Sağ ve Cinuçen Tanrıkorur ile beraber derece aldı. TRT İstanbul Radyosu’nda 10 ay bağlama sanatçılığı yaptı. Kurumun müzikal anlayışının gelişmeye elverişli ve özgür olmadığı gerekçesiyle 1967 senesinde kendi talebi ile ayrıldı. Bu senelerde babasının işlerinin bozulması nedeniyle Samsun’a döndü.

TRT’den ayrıldıktan sonra, Arif Sağ ile beraber 1966-1968 arası devrede Muzaffer Akgün, Yıldız Tezcan, Gülden Karaböcek, Ahmet Sezgin, Şükran Ay, Sabahat Akkiraz, Nuri Sesigüzel gibi çoğu sanatçıya bağlama çaldı. Bu devre içerisinde Kızılırmak Karakoyun, Ana, Kuyu gibi Türk filmlerinin müzik direktörlüğünü yaptı. İstanbul’daki halk evlerinde Abdullah Nail Bayşu, İsmet Sıral, Burhan Tonguç, Erkin Koray, Ömer Faruk Tekbilek, Vedat Yıldırımbora, Özer Şenay, Neşet Ertaş gibi sanatçılarla sık sık bir araya gelip müzik yaparak ileride kendi meydana koyacağı müziksel sentezin ilk meyvelerini verdi. Ağlıyorum Yana Yana, Gönül bağları, Yıldız Akşamdan Doğarsın, Neredesin Leylâ’m gibi türkü plakları çıkardı. Sevemedim Karagözlüm, Sabır Taşı, Goca Dünya gibi besteleri detaylı sanatçılar doğrulusunda okunmaya, sanat aleminde adı besteci ve bağlama virtüözü olarak duyulmaya başlandı.

Türkü plâklarından sonra, 1968 senesinde ilk serbest çalışmalar plâğı Sensiz Bahar Geçmiyor-Başa Gelen Çekilirmiş’i çıkardı. Bundan sonra Topkapı Plak ve İstanbul Plak’tan seri olarak plaklar çıkarmaya devam etti. 1969 senesinde çıkardığı Bir Teselli Ver-Yorgun Gözler 45’liği ile Türkiye genelinde ün yaptı. Bestekâr ve enstrümanist kimliğinin yanı sıra, yorumcu kimliği ile ön plana çıkmaya başladı. Ben Eski Halimle Daha Mesuttum, Hor Görme Garibi, Severek Ayrılalım, Ümit Şarkısı, Sevenler Mesut Olmaz gibi plaklara imza attı.

1971 senesinde ise İstanbul Plak’a ortak oldu. 1972 senesinde Yaşar Kekeva ile beraber Kervan Plak şirketini kurdu, şirketin yöneticisi oldu. Kervan Plak, Türkiye’nin ilk yerli sermayeli plak şirketiydi. Bünyesine Erkin Koray, Ajda Pekkan, Muazzez Abacı, Mustafa Sağyaşar, Ahmet Özhan, Kamuran Akkor, Semiha Yankı, Samime Sanay, Neşe Karaböcek, Bedia Akartürk, Nil Burak, Ziya Taşkent, Semiramis Pekkan, Ferdi Özbeğen, Gönül Yazar, Sezen Aksu gibi starları alan Kervan Plak, devresinin plak piyasasının en kuvvetli şirketlerinden biri oldu.