Egzama

Ciltte kurumaya, kaşıntılı leke ile döküntülere ve enfeksiyona niçin olan, bulaşıcı olmayan inflamatuar bir cilt rahatsızlığıdır. Cilt kuruluğu, çatlama, kabarıklık ve şişlik, ciltte kaşıntı ve pullu deri döküntüsü egzamanın en tipik bulgularıdir. Tahriş edici ya da alerjenle ilişki edildiğinde egzama bulguları daha da şiddetlenebilir. Semptomları iyileştirmeye yardımcı olacak tedaviler mevcuttur fakat egzamanın net bir tedavisi yoktur.

EGZAMA NEDİR?

Egzama, kızarıklık, kaşıntı, pullu, kabuklu ya da sertleşen veziküler lezyonlara niçin olan inflamatuar cilt rahatsızlığıdır. Küçük çocuklarda daha sık görülen egzama hastalığı her yaştan bireyi de etkileyebilir. Çoğunlukla ellerde, bacaklarda ve ayaklarda görülse de bedenin rastgele bir yerinde de egzama hastalığı ortaya gelebilir. Ciltte yaşanan bu değişim, cilt neminin korunmasına ve bedenin dış etkenlere karşı korunmasına yardımcı olmaktan mesul olan cildin bariyer fonksiyonunu zayıflatır.

Egzama rahatsız edici bir görüntüye niçin olsa da tehlikeli bir rahatsızlık değildir. Basit tedaviler ile denetim altına alınabilir. Önemli olan, egzama bulgularıni iyi tanımak ve süre kaybetmeden hekime başvurmaktır.

EGZAMA NİÇİN OLUR?

Egzamaya sabun, deterjan, şampuan ve banyo köpüğü gibi tahriş edici alerjenlerle ilişki, soğuk ve kuru hava, nem, toz, polen ve küf gibi bölgesel faktörler ya da gerilim ve kalıtsal geçiş gibi uyaranlar niçin olmaktadır. Hem de staphylococcus aureus isimli bakteri de egzamaya niçin olur. Bu bakteri vücuttaki faydalı bakterilerin konumunu alır ve cildin bariyer fonksiyonunu bozar.

Cildin tepki vermesini sağlayarak egzamanın niçinleri şunlardır:

Soğuk ve kuru hava
Nem gibi bölgesel faktörler
Alerjenler
Makyaj ve cilt bakım ürünleri
Deterjan, sabun ve parfüm gibi kimyasallar
Polen ve küfler
Gıda alerjileri
Birtakım metaller
Bağışıklık sistemi düşüklüğü
Genetik
Ortamdaki hava kirliliği
Stres ve kaygı

EGZAMA ÇEŞİTLERİ NELERDİR?

Çoğunlukla süreğen bir cilt rahatsızlığı olan egzamanın kendi içerisinde ayrıldığı birtakım çeşitleri mevcuttur.

Egzama çeşitleri şu şekilde sıralanabilir:

Atopik egzama: Bu egzama çeşidinin gelişiminde kalıtsal, immünolojik, bölgesel faktörlerin bileşiminin rolü bulunduğu düşünülmektedir.

Seboreik dermatit: Sebebi tam olarak bilinmeyen ve süreğen olan seboreik egzama cildin yağlı bulunduğu bölgelerde, yüzde artık kaşlar, yanaklar, burun kenarları, sakal içleri, göğüs ortası, saçlı deri, kulaklarda görülür. Kulak egzaması olarak da tanınan seboreik egzama kızarıklık, pullanma ve kabuklanmayla meydana gelir.

Asteatotik egzama: Bu egzama çeşidi yaşlılarda daha sık görülmektedir. Sık banyo yapılması, derinin üst tabakasındaki yağ miktarının azalması ya da atopi gibi niçinler ardından görülebilmektedir. Kış aylarında kuruluk arttığı zaman daha çok görülebilmektedir. Çoğunlukla bacakların ön yüzünde, kollarda ve gövdede çıkmaktadır. Deride porselen çatlağı gibi bir görüntüye, kaşıntıya, kuruluğa ve döküntüye niçin olmaktadır.

Kontakt egzama: Cildin duyarlı bulunduğu maddelere karşı meydana gelen akut ya da süreğen tepkidur. Cilt, koruyucu yağlarını engel olan maddelere sıksık maruz kalırsa kontakt egzama meydana gelir. Kontakt dermatitte egzamayı tetikleyen birtakım maddelere karşı dikkatli olunmalıdır. Kontakt egzama; temizlik maddeleri, makyaj malzemeleri, parfümler, oje, saniyesel maddeyle ilişki, saç boyaları, diş macunu, sakız, ayakkabı ve ayak spreyleri, pantolan fermuarı, metal düğmeler, geçici dövmeler niçiniyle görülür.

Numuler egzama: Daha çok kol ve bacaklarda, ellerde görülen numuler egzama, madeni para büyüklüğünde, çok sayıda olabilen yuvarlak kaşıntılı lezyonlardır. Kronik seyirli olup, daha çok genç erişkinler ve yaşlılarda rastlanır. Numuler egzamanın lezyonları papül ve vezikül denen küçük kabartıların birleşmesiyle meydana gelir ve akut dönemde kızarıklık, sızıntı ve kabuklanma gösterir.

Gravitasyonel egzama: Ayakta çalışanlarda ve yaşlılarda çok sık görülen bir egzama çeşididir. Bacakların alt kısımlarında varislerin oluşması ve kan dolaşımın bozulmasıyla gelişmektedir. Burada kan birikmesinden ötürü damarlarda basınç artmakta ve bu da deride zarara niçin olabilmektedir. Doğum yapmış kadınlarda gravitasyonel egzama görülebilir. Bacaklarda kuruluk, kaşıntı, su toplaması, kızarıklık gibi belirtilerle kendini gösterir. Egzama süreğenleştikçe deride koyu lekeler, derinin sertleşmesi ve ardından ülser gibi yara oluşabilmektedir.

EGZAMA BELİRTİLERİ NELERDİR?

Ciltte kuruluk, çatlaklık, kaşıntı, deri döküntüleri, kuru lekeler, şişlik, kabuk oluşumu, pullanma ve kabarcıklar egzama bulguları arasında gösterilir.

Genel olarak egzama bulguları şunları içerir:

Ciltte kuruma ve çatlama
Cilt rengine bağlı olarak rengi değişebilen şişmiş cilt döküntüleri
Kaşıntı
Ciltte kabuklaşma ve şişlik
İltihap ya da cilt enfeksiyonu ortaya gelmesi
Göz çevresindeki cildin koyulaşması
Avuç içlerindeki cilt kırışıklıkları
Ciltte yoğun hassasiyet
Ciltte çizik çizik izler
Ciltte kuruluk
Egzama hastalığından cildin nemi çok tutamamasından ötürü cilt kuruluğu ortaya gelir.

Cilt kaşıntısı
Egzamadan büyülenen cilt sinirleri uyaran birtakım kimyasal aracılar salgılar ve neticesinde ciltte kaşıntı yaşanır.

Deri döküntüsü
Egzamanın ciltte ortaya getirdiği iltihaplanma neticesinde ciltte döküntüler meydana gelir.

Kuru leke oluşumu
Cildin nemi tutmasına yardımcı olmaktan ve bedeninizi dış etkenlerden korumaktan mesul olan cildinizin bariyer fonksiyonunu zayıflatan egzama hastalığı deride kuru leke oluşumuna sebebiyet verir.

Ciltte çatlaklar
Egzama hastalarının cilt barikonumunun bozulması neticesinde deriden su kaçarak cildin kurumasına, çatlamasına ve kaşınmasına niçin olur.

Ciltte şişlik ortaya gelmesi
Egzamayla beraber ciltteki inflamasyonun neticesi olarak ödemle beraber ciltte şişlikler ortaya gelebilir.