SAÇKIRAN NEDİR?

Tıbbi olarak alopesi areata ismiyle de tanınan saçkıran, bağışıklık düzeneğinin saç köklerine saldırıp iltihaba namacıyla olması neticesi düzensiz saç dökülmesi meydana getiren otoimmün bir hastalıktır. Saçkıran hastalığında saç dökülmesi saçın genelde dörtte biri büyüklüğünde ve grup şeklinde meydana gelir. En süregelen sendromu başta saçlar olmak üzere vakit vakit da bedendeki kılların birden düzensiz bir şekilde dökülmesi olan saçkıran hastalığı, yavaş gelişebilmekle beraber seneler sonra dad yinelayabilen bir hastalıktır. Saçkıran tedavisi, ilaç ve terapi yöntemleriyle saçların yine çıkmasını ve dökülmenin bulunduğu bölgenin eski haluna döndürülmesini amaçler fakat kuvvetli saçkıran vakalarına tedavi tesir etmeyebilir.

Saçkıran geçici olarak saçların ya da bedendeki kılların dökülmesi haludur. Saçkıran, sık sık öngörülemeyen saç dökülmesine namacıyla olan süregelen bir otoimmün hastalıktır.

Saçkıran insanları direkt olarak hasta etmez ve bulaşıcı değildir. Bununla beraber, duygusal olarak uyum sağlamak zor olabilir. Birçok insan amacıyla alopesi, saç dökülmesinin duygusal yönünün yanı sıra saç dökülmesinin kendisini de ele alan tedaviler gerektiren travmatik bir hastalıktır.

Hem çocuklar hem de yetişkinlerde görülebilen saçkıran, saçların fark edilmeyecek şekilde ufak yamalar halunda dökülmesine namacıyla olan bir haldir fakat bu yamalar daha sonra fark edilebilir duruma gelebilir. Fiziksel sağlığı olumsuz tesirlemeyen saçkıran, psikolojik olarak bireyin olumsuz tesirlenmesine namacıyla olur.

Saç derisinde ve birtakım hallerde kaş, kirpik, yüz ve bedenin başka kısımlarında ani saç dökülmesi meydana gelebilir. Hem de yavaş gelişebilir ve seneler sonra yinelayabilir. Bu hal, alopecia universalis adı verdiği toplam saç dökülmesine namacıyla olabilir ve saçların yine uzamasını önleyebilir. Saçlar yine uzadığında, saçların yine dökülmesi mümkündür. Saç dökülmesi ve yine çıkma derecesi şahıstan şahsa değişir.

Bulaşıcı bir hastalık olmayan ve hayatı tehdit etmeyen saçkıran, ilaç ve birtakım tedavi yöntemleriyle beraber aynı vakitte iyileşebilen bir hastalıktır.

SAÇKIRAN NİÇİN OLUR?

Saçkıran, beyaz kan hücrelerinin saç foliküllerindeki hücrelere saldırarak küçülmelerine ve saç üretimini mühim ölçüde yavaşlatmasına namacıyla bulunduğunda meydana çıkar. Vücudun bağışıklık düzeneğinin bu şekilde saç köklerini amaç almasına neyin sebep bulunduğu tam olarak bilinmemektedir.

Alopesi otoimmün bir haldir. Bağışıklık sistemi sıhhatli hücreleri turist maddelerle karıştırdığında bir otoimmün hal gelişir. Normalde, bağışıklık sistemi bedeni virüsler ve bakteriler gibi turist istilacılara karşı korur. Fakat bir kişide saçkıran artık alopesi varsa, bağışıklık sistemi hata neticesi saç köklerine saldırır. Saç kökleri, kılların büyüdüğü yapılardır. Foliküller küçülür ve saç üretimini durdurarak saç dökülmesine namacıyla olur. Saçkıranın namacıyla bulunduğu hala net olarak bilinmemektedir.

SAÇKIRAN ÇEŞİTLERİ NELERDİR?

Saç dökülmesinin tarzı, derecesi ve şiddetine bağlı olarak değişen çoğu saçkıran çeşidi vardır.

Saçkıran türleri şu şekilde açıklanabilir:

Alopesi areata
Alopesi areatanın asli özelliği, deride ya da bedende bir ya da daha çok madeni para büyüklüğünde saç dökülmesidir. Bu hal genişlerse alopesi totalis ya da alopecia universalis olabilir.

Alopesi totalis
Alopesi totalis, bütün baş derisinde saç dökülmesi bulunduğunda meydana çıkar.

Alopesi universalis
Saç derisinde saç dökülmesine ek olarak, alopesi universalise sahip şahıslar kaş, kirpik gibi yüzdeki bütün saçları da kaybederler. Göğüs, sırt ve kasık kılları da dahil olmak üzere başka beden kıllarını kaybetmek de mümkündür.

Diffüz alopesi areata
Diffüz alopesi areata, bayan ya da erkek tarzı saç dökülmesine çok benzerlik gösterir. Saçın yalnızca bir bölümde ya da yamada değil, baş derisinin her yerinde ani ve beklenmedik şekilde incelmesine namacıyla olur.

Alopesi ofiazis
Kafa derisinin yanlarında ve alt evresinde bir bandı takip eden saç dökülmesine ofiyazis alopesi adı verilir.

SAÇKIRAN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Saçkıran, baş derisinde ani, yuvarlak ya da oval bir şekilde görülen saç kayıbıyla başlar. Bu tür saç kayıbı saçkıranın süregelen görülen semptomudur. Fakat bu saç kayıbı hastalığın şiddetine bağlı olarak şahıstan şahsa değişkenlik gösterir.

Aynı vakitte saçkıran bulguları arasında saçların fark edilmeyecek şekilde ufak yamalar halunda dökülmesi de görülür. Hem de saçkıran hastalığında seyrek olarak kaşıntı ve renk değişimi de meydana gelebilir.

Saçların yanı sıra sakalda meydana gelen dökülmelere de sakal kıran adı verilir. Saç ve sakalların yanı sıra kaş, kirpik ve bedende da benzer dökülmeler görülebilir.

SAÇKIRAN NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Saçkıran teşhisi amacıyla doktor, hastanın hastalık geçmişini ve kalıtsal halini sorar, semptomlarını dinler, saç yapısını inceler. Kimi hastalarda tırnak denetimi de yapılır. Eğer fizik muayenede saçkıran teşhisi konulamazsa saçtan numune alınıp incelenmek amacıyla laboratuvara gönderilebilir. Cilt hastalığının denetimi amacıyla biyopsiye yöntemine de başvurulabilirken, kan testleri de istenebilir.