Tarım ve ticari gaye ile birlikte Asi Nehri değişik bölümde değişik hedefler üzerinden değerlendirilen bir nehirdir. Aynı vakitte uzunluğu ve sağladığı ayrıcalıklar ile birlikte dünyanın en mühim nehirleri arasında geliyor.
Asi Nehri Nerede?
Asi Nehri Akdeniz Bölgesi’nde yer alan 1 nehirdir. Lübnan’ın değişik şehirlerinden geçmek amacıyla aynı vakitte Türkiye ile Suriye arasında bir sınır oluşturur. Bu bölge itibariyle Batıya doğru bir kıvrım yaratmak amacıyla yoluna devam eder.
Asi Nehri Nereden Doğar?
Asi Nehri Lübnan’daki Baalbek yakınında tespit edilen El-bika üzerinden doğmaktadır. Anti Lübnan dağları arasından dar bir noktadan geçmek amacıyla akışına devam ederek güzergahını takip eder.
Asi Nehri Nereye Dökülür?
Farklı yollar ve güzergahlar takip etmek amacıyla Asi Nehri Akdeniz’e dökülür. Bu yollar içerisinde gene Akdeniz’den başlamak amacıyla Lübnan ile birlikte Türkiye ve Suriye sınırları arasında devam etmektedir. Bu tarafta değişik kıvrımlar gerçekleştirerek güneybatıya doğru yönelmek amacıyla Akdeniz’e dökülür.
Asi Nehrinin Özellikleri
Asi Nehri pek çok değişik özelliği ile öne çıkıyor. En muhimi tarım başta olmak üzere pek çok ticari yönden değerlendirilmesidir. Aynı vakitte Türkiye ile Suriye arasında bir sınır oluşturması sebebiyle de mühim bir yere sahiptir. Türkiye topraklarına girmek amacıyla Amik Ovası’na doğru yönelir. Ciddi kavis ile birlikte akış sürati azalır ve bilhassa sulama konusu ile ilgili elverişli duruma gelir. Yaz aylarında su düzeyi azalırken kış aylarında son derece yüksek noktaya ulaşır
Asi Nehrinin Uzunluğu
Asi Nehri’nin uzunluğu aşağı yukarı olarak 380 kilometre kadardır. Bu uzunluk başladığı Lübnan üzerinden Türkiye Suriye sınırı ile birlikte Amik ovasının geçerek tekrar Akdeniz’e kadar uzanmaktadır. Bu uzaklık kıvrımlar baz alınmak sureti ile hesaplanarak ele alınmış bilgiler olarak öne çıkıyor.
GENEL ÖZELLİKLERİ
Orontes olarak da adlandırılan Asi Nehri Lübnan’da Baalbek yakınında El-Bika evresinden dağlardan inen sellerin birleşmesiyle doğar sonra Suriye’ye girer. Humus yöresindeki bazaltı lav akıntıları etkisiyle yolunu saparak Hama kireçtaşı platolarına yönelir ve Gab sazlığına girer. Oradan çıktıktan sonra bir vakit Suriye-Türkiye sınırında akar ve Hatay ilinden Akdeniz’e dökülür. Nehrin havzasını Büyük Rift Vadisinin parçası olan Ölüdeniz Fayı belirler.
Asi Nehri’nin toplam uzunluğu 386 km olup, nehrin büyük bölümü Suriye toprakları içerisinde bulunmaktadır. Türkiye topraklarındaki uzunluğu 88 km’dir. Havzasının ülkelere dağılımı şöyledir: %7 Lübnan, %67 Suriye, %26 Türkiye. Suriye-Türkiye sınırının 52 km’si Asi Nehri doğrulusunda oluşturulur[1]. Asi Nehri’nin 1950 senesinde taşıdığı su miktarı 3.399,3 milyon m³’tür. Bu suyun %50’si Suriye, %41’i Türkiye, %9’u Lübnan’dan kaynaklanır
Asi Nehri Lübnan’dan Suriye’ye, Oradan da Türkiye topraklarına aktığı amacıyla sınır aşan akarsu, Türkiye-Suriye sınırını ortaya getirdiği amacıyla sınır ortaya getiren akarsudur
HAVZASI
Humus kenti yakınlarında geniş bir göl ve bataklık ortaya getirir. Amik Ovası’nın sularını boşaltan Karasu (Küçük Asi), Harbiye Çağlayanının suları ile beslenir. Karasu’y alan Asi Irmağı, dar bir boğazdan geçerek Antakya’dan geçer. Burada ünlü Harbiye Çağlayanlarını ortaya getiren ve gür kaynaklarla beslenen Defne Suyu’nu alır. Daha sonra genişliği 30-40 metreyi bulur Samandağ’ın güneyinde Akdeniz’e dökülür. Asi nehri derhal tüm yatağı vakitsince yer yer ova ve tekne şekilli geniş vadiler, vakit vakit da dar ve derin boğazlar oluşturur, denize döküldüğü yerde geniş bir delta ortaya getirmiştir.
Asi Nehri havzasında genel olarak Akdeniz iklimi görülür. Genelde yazlar kurak, kışlar yağışlıdır. Irmak de bu düzene uyar, kışın suları artar, yazın ise azalır. Yağış miktarı Lübnan’da 950–1270 mm, Suriye’de 760–1015 mm, Türkiye evresinde ise 505–1095 mm arasındadır. Akarsu Lübnan’da doğup Türkiye’de denize dökülmesine karşın en çok Suriye yararlanmaktadır
TERS AKMASI
Asi Nehri olduğu bölümde güneyden kuzeye; artık ters yönde akan tek nehirdir[3]. Yerel halka göre adını bu özelliğinden almıştır. Bazı inanışlara göre de Musa Kızıl Deniz’i asası ile ikiye ayırdıktan sonra Asi Nehri tersine akmaya başlamıştır.