
Dehidrasyon
Beden dokularında yer alan sıvının anormal şekilde tükenmesidir. Dehidrasyon, bedenin gereksinim duyduğu kadar su ve sıvıya sahip olmaması halinde meydana çıkar. Terleme, kusma ve/ya da ishal ile beraber kaybedilen sıvının yerine konulamaması dehidrasyonun vakitgelen namacıylaidir. Bunu önlemenin en iyi yolu susamadan evvelce günlük alınması gereken su sayısını alabilmek olacaktır. Dehidrasyon halinde baş ağrısı, baş dönmesi, halsizlik gibi bulgular görülebilir. Susuzluk halinde birtakım hastalıklar bedende ciddi sorunların meydana gelmesine zemin hazırlayabilir.
Dehidrasyon Nedir?
Dehidrasyon, bedenin aldığından daha çok su kaybetmesi durumudur. Kaybedilen sıvıyla beraber mineral tuzlar ya da elektrolitler, bilhassa sodyum ve potasyum dengesinde bozukluklar oluşur. Kaybedilen suyun yerine konulmaması bedende ciddi sorunlara yol açabilir.
Dehidrasyon daha çok uzun vakit sıvı almama, terleme, ateş, kusma ya da ishal hallerinde yaşanır. Bu hale dehidratasyon da denir. İdrar çıkışını artıran bir ilaç alınmasında da dehidrasyona namacıyla olabilir. Genellikle sıcak havalarda bedenden atılan sıvının, alınan sıvıdan çok olmaması gerekir.
Dehidrasyonun fark edilmesi her vakit basit olmayabilir. Bunun amacıyla derli toplu olarak su tüketmek önemlidir. Orta ila kuvvetli dehidrasyon vakalarında sıvı alabilmek amacıyla hastaneye gitmek ya da destek alabilmek gerekebilir. Tedavi edilmediği takdirde kuvvetli dehidrasyon ölümcül tablolar meydana çıkarabilir.
ÖZETLE;
Dehidrasyon, bedenin aldığından daha çok su kaybetmesiyle meydana çıkar. Hafif, orta ya da kuvvetli sürümleri tespit edilen dehidrasyon, idrarın koyulaşması, baş ağrısı, uyuşukluk, baş dönmesi ve kabızlık gibi bulgular gösterebilir.
Dehidrasyon Sebepleri Nelerdir?
Her gün terleme, gözyaşı, tükürük, idrar çıkışı ve soluk alma yolu ile bedende su kayıbı yaşanması normaldir. Kaybedilen sıvı genelde su içerek ve su sahibi olan gıdalar tüketerek yerine koyulabilir. Çok çok su kaybedildiğinde ya da yeteri kadar içilmediği vakitlarda dehidrasyon meydana çıkar. Bunun yanısıra ishal ve kusma çok çok su kayıbına namacıyla olabilir. Dehidrasyonun en sık görülen amaçlari şu şekilde sıralanır:
Çok sık ve aşırı terlemek
Yüksek ateş
Sık sık idrara çıkmak
İdrar ve böbrek problemleri
Çeşitli nöbetler
Düşük kan hacminden kaynaklanan şok
Dehidrasyon Risk Faktörleri Nelerdir?
Yeterince su içilmediği hallerde dehidrasyon meydana çıkarak susuzluk başlar. Fakat bebekler ve çocuklar susadıklarını ifade edemedikleri amacıyla daha yüksek risk altında bulunurlar. Genellikle hasta olan çocuklarda yoğunlukla görülebilir. Bu amaçla çocuğun aldığı sıvı sayısını denetim etmeniz gerekir.
65 yaş ve üzeri yetişkinler de dehidrasyon yönünden daha yüksek risk altındadır. Vücutlarında çok çok su taşıyamadıklarından ve susadıklarını basit anlamayabilirler. İdrar yolu enfeksiyonu gibi bir enfeksiyona maruz kalanların daha çok sıvı tüketmeleri gerekebilir. Dehidrasyon amacıyla risk faktörleri arasında şu şekilde sıralanır:
Çok sıcak ve nemli havalarda yaşam sürdürmek ya da çalışmak
Yüksek yerlerde yaşam sürdürmek,
Yaşlı yetişkinler, bebekler, çocuklar
Kronik hastalıklarla yaşam sürdüren insanlar
Dehidrasyonun Komplikasyonları Nelerdir?
Yetişkinlerde ya da çocuklarda ciddi dehidrasyon bulguları varsa eksper hekime görünmesi gerekir. Şiddetli dehidrasyon ciddi komplikasyonlara yol açarak şu hallere namacıyla olabilir:
Elektrolit dengesizlikleri
Sıcak çarpması gibi ısıya bağlı hastalıklar
Böbrek taşları ve böbrek yetmezliği dahil böbrek sorunları
Şok, koma
Hidroliz ve dehidrasyon tepkimeleri bedene su alımının eksi ya da çok olmasına bağlı olarak oluşur. Dehidrasyon tepkimesi, bedene sıvı alımının az olmasına neticesinde oluşur. Hidroliz ise bedene sıvı alımının çok çok olması halinde gerçekleşir. Vücutta sıvı birikmesi olarak tanınan ödem, hidroliz neticesi meydana gelen bir sıhhat problemi olarak tanımlanır.
Dehidrasyon Nasıl Teşhis Edilir?
Susadığınızı hissettiğiniz bedenin daha çok sıvıya gereksinimi olduğunun göstergesidir. Uzman hekim mümkün dehidrasyon amacıyla semptomlarınıza bakar ve fizik muayenenin sonrasında tespitte bulunur. Laboratuvar testleri dehidrasyonu tespit edebilir. Bu testler şunları içerir:
Elektrolit civarını ve böbrek fonksiyonunu denetim etmek amacıyla kan testleri
Dehidrasyonun mümkün amaçlarini denetim etmek amacıyla idrar testleri
Dehidrasyonu Tedavisi Nasıl Olur?
Dehidrasyon ileri civarda olmadığı hallerde su içmek susuzluğun meydana getirdiği semptomların ortadan kalkmasını sağlar. Çocuklarda ve bebeklerde dehidrasyon halinde şu yöntemlerden yararlanabilirsiniz:
2 yaşından ufak çocuklara ishal amacıyla reçetesiz ilaç vermeyin
Çocuğunuzu şekersiz sıvılar içmeye teşvik edin
Bebekleri normal şekilde emzirmeye devam edin
Çocuğunuza verdiği sıvı ve yiyecek sayısını yavaş yavaş artırın
Çocuğunuza aspirin vermeyin
Çocuğunuzun bol bol dinlenmesine izin verin
Kötüleşen dehidrasyon bulgularıne ilgi edin
Dehidrasyonun hastanede tedavisi ise şu şekilde olabilir: