Kimyon

Uçucu yağının ana bileşeni olan αthujenal seviyesi %30,90-42,52 arasında değişmiş, en yüksek athujenal Egebir 09 çeşidinde saptanmıştır. Kimyona karakteristik kokusunu veren maddeler uçucu yağın aldehitleridir. En mühim bileşeni kumin aldehit olup %25-35 arasında değişim göstermektedir. Kimyon meyveleri öğütülmüş ve tüm olarak değerlendirilir. Gıda, eczacılık, parfümeri ve halk doktorluğu alanlarında çok sayıda kullanım kısmı bulmaktadır.

Kimyon Bitkisinin Özellikleri Nedir?

Boyu 20-40 cm seviyesinde olup, dal uçlarında şemsiye şeklinde çiçekler bulunur. Kimyon bitkisinin meyveleri ise 4-5mm uzunluğa ve 2-3mm genişliğe sahiptir. Meyveler ince uzun, iğ şeklinde ve üzerleri hafif tüylüdür. Uçucu yağın bulunduğu bölge tanelerin üzerindeki kaburgalardır. Tane ağırlığı ise 2.5-5g aralığında değişmektedir.

Kimyon Bitkisi Yetişmek İçin Nasıl Bir Toprak ve İklime İhtiyaç Duyar?

Bir uzun gün bitkisi olan kimyon kuraklığa dayanıklıdır. Tohumlarının optimum çimlenme ısısı 8-10 °C olup, en ideal ilerleme ısısı 20-22 °C’dir. Yıllık yağışın 350-400 mm bulunduğu ve bu yağışların yarısını kimyonun ilerleme döneminde alan bölgelerde sulanmaksızın tarımı yapılabilmektedir. Kimyon toprak talepleri bakımından çok seçici değildir. Organik madde ve gıda maddesi kumlu-killi, tınlı-kumlu topraklarda iyi ilerleme gösterir. Aşırı killi ve nemli topraklar kimyon amacıyla ideal değildir. Toprak pH’sı 5-8 arasında olan ve genel olarak nötr yapılı topraklardan hoşlanır.

Kimyon Bitkisi Ekimi İçin Toprak Nasıl Hazırlanmalıdır?

Ülkemizde hem yazlık hem de kışlık ekimi yapılabilir. Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu yerlerinde sonbaharda, karasal iklimlerde biraz geç olmak üzere 1 Mart-15 Nisan tarihleri arasında ekim yapılır. Kimyon tohumları küçük, çimlenme kuvveti zayıf olmasından tarla hazırlığına özen gösterilmeli ve olası bulunduğunca kesek olmayan bir tarla hazırlanmalıdır. Kök sistemi çok derine inmediğinden çok derin toprak işlemesi gerekmemektedir. Kimyon ekimi; tahıl mibzeri ile sıra arası 14-20 cm ve derinliği 2-3 cm olacak şekilde 1-1,5 kg/da tohumluk kullanılarak yapılır. Serpme ekimlerde dekara 2 kg tohum atılmaktadır. Kimyonun, çimlenerek toprak yüzeyine çıkışı ve ilerlemesinin ilk dönemi çok yavaş olmasından, turist otlarla rekabeti zayıftır. Bu dönemde bilhassa turist ot mücadelesine ilgi edilmelidir.

Kimyon Bitkisinin Bakımı ve Yabancı Otlarla Mücadele İşlemi Nasıl Yapılır?

Kimyon zayıf gelişen, birim alan verimi düşük olan ve kök sistemi çok kuvvetli olmayan bir bitki olmasından, başka kültür bitkileri kadar topraktan çok gıda maddesi kaldırmaz. Gübreleme toprak analizi sonuçlarına göre yapılmalıdır. Kimyon toprak altı gübresi olarak uygulanmak üzere saf madde olarak dekara 5 kg azot, Fosforlu gübre kök gelişimi ve tohum olgunlaşması üstüne olumlu tesir gerçekleştirmektadır. Ortalama olarak saf 2-3 kg/da fosfor verilmesi yeterlidir. Yabancı otlarla mücadele ise mekanik yollarla bulunduğu gibi, son senelerde herbisitlerle de yapılmaktadır. Otlanma haline göre 2-3 kez ot alma yapılır. Birinci ot alma; ekimden 2-2,5 ay sonra, ikinci ot alma birinci ot almadan 15-20 gün sonra yapılır. Kimyon çıkışından sonra turist otlara oranla son derece yavaş geliştiğinden dolayı, bu devrede turist ot mücadelesi çok mühimdir.

Kimyon Bitkisinin Hasat İşlemi Nasıl Yapılır?

Hasat vakti bölgenin ısısına bağlı olarak değişir. Sıcak yerlerde erken, serin yerlerde hasat vakti geçtir. Hasat erken yapıldığı takdirde niteliksiz tohum hasadı yapılacak, geç kalındığı vakitte tohum kayıbı olacaktır. Dolayısıyla ne niteliksiz tohum hasadı ne de tohum kayıbına sebep olmayacak şekilde hasat vakti belirlenmelidir. Bunun amacıyla, tarla olgunluk döneminde sık sık gezilir. Çiçek kümelerindeki kimyon meyvelerinin yeşilden kahverengine dönmeye başladığı devreyi yakalamak ve derhal hasadı gerçekleştirmek gerekir. Kimyon tohumları geç hasatta dökülme gösterir ve tohumlar esmerleşir nitelik düşer. Hasadın sabah erken saatlerde yapılması tohum dökülmesi önler. Hasat çoğunluklu olarak elle yapılır. Yalnız makinalı hasatta yapılmaktadır.

Kimyon Bitkisinin Kurutma İşlemi Nasıl Yapılır?

Elle hasat edilen kimyon demetler durumunda bir müddet kurulandıktan sonra harman yapılır. Uzun süreli depolamada %8-10 nem geçmemesi, depo nispi neminin %50 az olması ve tohumların ışık görmemesi gerekir. Kimyon dekara verim ekolojik koşullara, yetiştirme tekniğine ve sarfedilen tohumluğun niteliksine bağlı olarak 45-90 kg/da arasında değişmektedir.