OMUZ ÇIKIĞI NEDİR?
En sık rastlanan çıkık kolun ve omzun yana açık ve dışa dönük olarak zorlanması neticesi meydana gelen öne çıkıklardır. Bu çıkıklar esnasında omzu yerinde tutan yapılar zarar görür, zarar gören yapılar, çıkığın ilk kez oluştuğu yaş, hastanın esnekliği gibi faktörler bu çıkıkların yeniden lama tehlikesini arttırır.
Omuz mafsalı düz bir tabak (kürek kemiğindeki mafsal yüzü, glenoid) ve bir topun (kol kemiğinin üst ucu, humerus üst ucu) mafsal yaptığı etrafında bağlar, mafsal kapsülü, kısa kasların tendonların yerinde durmasını sağladığı bir yapıdır. Bu bilhassa hareket konusu ile ilgili avantaj sağlarken çıkık oluşma tehlikesini artırır. Eklemin öne çıkıkları %95 oranında gözlenir ve top bölümünü tabaktan kayarak öne çıkması ile oluşur. Son derece ağrılıdır ve hasta kolunu oynatamaz omuz mafsalının bulunduğu bölge boş gözlenir. Nadiren başka yönlere de çıkık oluşabilir. Her yaşta gözlenebilir ve yanında kırık, damar, sinir yaralanmaları gözlenebilir.
OMUZ ÇIKIĞI BELİRTİLERİ NELERDİR?
Omuz bölgesinde kuvvetli ağrı
Omuz hareketlerinin kısıtlanması
Omuzda biçim sorununun gözle görülebilir duruma gelmesi
Morarma
Omuz bölgesinde karıncalanma ve güçsüzlük hissi omuz çıkıklarının sendromu olabilir.
OMUZ ÇIKIĞI NEDENLERİ?
Genellikle spor yaralanmaları ve travmalar neticesi oluşmaktadır. Zorlayıcı ya da ters hareketler omuz çıkıklarına amacıyla olabilir. Sporcularda kolun arka tarafa çok getirildiği hareketlerde sık görülebilir.
OMUZ ÇIKIĞI TANISI NASIL KONUR?
Omuz çıkığı olan hasta.
Şiddetli ağrı
Kolu kullanamama
Omuz mafsalı bölgesinde biçim sorunu ile hekime başvurur.
İlk basamak tedavi evveli kesinlikle röntgen görüntüleri elde edilmelidir, Bu sayede eşlik eden kırıkların ve çıkığın tarafı belirleme edilebilir. Çıkık yerine yerleştirildikten sonrada röntgen araştırması yapılmalıdır. Omuz yerine yerleştirildikten sonra Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI) makul şartlarda ağrı denetim edildikten sonra elde edilmelidir. MRI eşlik eden kemik ve bilhassa yumuşak doku yaralanmaları, bağ, tendon ve Labrum yaralanmaları konusu ile ilgili bize bilgi verir.
OMUZ ÇIKIĞI TEDAVİ YÖNTEMİ
Omuz çıkığı belirli manevralarla yerine yeniden yerleştirilebilir. Omuz çıkığını yerleştirmek amacıyla omuz çıkığı redüksiyonu ya da kapalı redüksiyon denilen teknik kullanılır. Omuz çıkığı redüksiyonu yapmadan evvelce omuz kaslarının tamimiyle gevşemesi gerekir. Bu yüzden redüksiyon işleminden evvelce hastaya kas gevşetici ve yatıştırıcı verilmelidir. Omuz çıkığının tarzına göre çok sayıda redüksiyon tekniği bulunmaktadır. Acı ve şişkinliğin şekline, omuz çıkığının tarzına göre hastaya makul redüksiyon tekniği belirlenerek hafif manevralarla çıkık omuz yerine yerleştirilir. Omuz çıkığı yerleştirme işleminden derhal sonra yaşanan kuvvetli ağrı geçer. Omuz çıkığı yerleştirme işleminden sonra omuz röntgeni çekilerek programın doğru yapılıp yapılmadığı kesinleştirilmelidir.
Omuz çıkığı yerine yerleştirildikten sonra rehabilitasyon devresi başlar. Rehabilitasyon devresinde; omuz çıkığı bandajı, omuz çıkığı ateli ya da omuz çıkığı amacıyla sarfedilen omuzluklarla omuz hareket etmeyen duruma getirilir.
Omuz bandajı, ateli ya da omuz çıkığı amacıyla sarfedilen omuzlukların çıkartılmasından sonra omuz mafsalının hareket, kuvvet ve kararlılık civarını geri kazandırmak amacıyla fizik tedavi egzersizlerine başlanmalıdır.
Fizik tedavi uzmanı, omuz kaslarını sağlamlaştırmak ve omzun hareket yeneceğini eski durumuna getirmek amacıyla yapabilecek pasif egzersizler konusu ile ilgili hastaya göre bir düzenleme yapmaktadır. Bu devresi hastanın daha rahat geçirebilmesi amacıyla ağrı kesici ya da kas gevşetici ilaçlar kullanılabilir.
Omuzun hareket etmeyen kaldığı rehabilitasyon devresinde dirsek, el bileği ve el hareket açıklığını kaybetmemesi amacıyla kolay egzersizler yapılabilir. Omuzun hareket etmeyen kalacağı devresinin ne kadar süreceği omuz çıkığının durumuna ve hastanın tedaviye verilen cevaba göre ortopedi ve travmatoloji uzmanı doğrulusunda belirlenir. Omzun hareket etmeyen kalma zamanı hastanın yaşına eşlik eden yaralanmalara göre değişebilmektedir.