ŞAŞILIK (GÖZ KAYMASI) NEDİR?

Sağlıklı insanlarda her iki göz de birbirine paralel ve birbiri ile uyumlu olarak çalışır. Şaşılık, bir gözün başka göze göre içe, dışa ya da dikey olarak değişik bir noktaya hizalanması ile gözlerin aynı anda aynı yöne bakamama bozukluğudur. Daha ağır vakalarda, gözlerden ikisinde de kayma olabilir. Şaşılığın amacıyla bağlı olarak değişse de bu göz kayması geçici ya da kalıcı olabilir.

ŞAŞILIK NİÇİN OLUR?

Gözün yukarıya ve aşağıya da sağa sola hareket ettirilmesi amacıyla kas gruplarında kuvvet ve uyum olması gerekir. Bu kaslara bilgi ileten sinirler ya da beyindeki göz faaliyetlerini yöneten denetim merkezi ile alakalı sorun olduğunda şaşılığa amacıyla olur. Şaşılık amacıyla arasında kalıtsal yatkınlık, beyin tümörleri, diyabet hastalığı, hipertansiyon ve travmalar da yer alır. Daha seyrek hallerde beyin felci, kalıtsal kromozom bozuklukları ile hidrosefali de şaşılığın amacıyla.

ŞAŞILIK BELİRTİLERİ NELERDİR?

Şaşılık genellikle çocukluk döneminde meydana çıkar ve en asli sendromu düz bakamayan gözlerdir. Diğer bulguları arasında gözlerde sulanma, çift görme, baş ve göz ağrısı ile bulanık görme sayılabilir. Baş ve gözün yana çevrilerek bakılması ve üç ebatlı görememek de şaşılık bulguları arasında sayılmaktadır.

ŞAŞILIK ÇEŞİTLERİ NELERDİR?

Kişide yol açtığı kaymanın çeşidine göre uyumsal içe kayma, içe kayma ya da dışa kayma şaşılığı olabilir. Oluşum sebebine göre ise şaşılık türleri şu şekildedir:

Yetişkinlik döneminde meydana çıkan şaşılık
Gizli şaşılık
Kırma kusuruna bağlı şaşılık
Doğumsal şaşılık
Kas felcine bağlı şaşılık

ŞAŞILIK TÜRLERİ NELERDİR?

Kişilerde yol açtığı göz kaymasının çeşidine göre şaşılık içe kayma, dışa kayma ve uyumsal içe kayma şeklinde üç türdedir. Oluşum sebebine göre ise doğumsal, kırmaya bağlı, kas felçlerine bağlı, yetişkinlik döneminde görülenler ve saklı şaşılık olarak değerlendirilir. Kişilerde nörolojik göz kayması da olabilir. Birçok şahıs doğrulusunda yalancı göz kayması da rastlanan haller arasındadır. Bu halde da göz hekimine gözükmekte yarar vardır.

İÇE ŞAŞILIK (KAYMA)

İçe şaşılık (kayma) gözlerin içe artık burun bölgesine doğru tek ya da çift doğrultulu kaymasıdır. Her iki göz eşit oranda kayarsa göz tembelliği riski olmadığından daha çok tercih edilir. Tek gözde sabit kayma ise o gözde tembellik olmasına amacıyla olur. Sıklıkla bebeklerde göz kayması da rastlanan bir durumdur. Bu halde erken tespit son derece önemlidir.

DIŞA ŞAŞILIK (KAYMA)

Ekzotropya olarak da tanınan dışa şaşılık gözlerin tek ya da iki doğrultulu olarak dışa kaymasıdır. İç kasların zayıflığı ya da dış kasların çok çalışması buna amacıyla olabilir. Sabit kaymalar şeklinde olabildiği gibi Aralıklı olarak da oluşması mümkündür.

ŞAŞILIK TEŞHİSİ NASIL KONULUR?

Şaşılık tanısının göz muayenesinden sonra kolaylıkla konması mümkündür. Ailede şaşılık olması durumunda çocuklarda da şaşılığın meydana çıkma hükümlülüğü çok yüksektir. Genellikle erken tespit edilmesi ve çocukluk döneminde şaşılığın fark edilmesi tedavideki başarı oranını artırır. Bundan ötürü 4 yaşından evvelce bir ya da iki kere çocukların göz taramasından geçmeleri önerilmektedir.

ŞAŞILIK TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?

Şaşılık tedavisinde genellikle cerrahi araya girmeye başvurulur. Göz sinirlerindeki felçler kendi kendisine düzelmezse kaslara araya girmek edilmesi gerekir. Bazı şahıslarda göz kaslarına botsa yapılır ve gözün odak noktasında sabit kalması sağlanır. Bütün göz şaşılık tedavisi ile alakalı doktorlardan bilgi alabilmek mümkündür.

ÇOCUKLARDA ŞAŞILIK TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?

Çocuklarda şaşılık amacıyla göz egzersizleri ve gözlük denenebilir. Eğer rastgele bir gelişme olmazsa cerrahi araya girmek gerekebilir.

YETİŞKİNLERDE ŞAŞILIK TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?

Yetişkinlerde ilk olarak prizmatik camlar tercih edilir. Ardından göze hareket gerçekleştiren kaslara enjeksiyon tedavisi uygulanabilir. Bu sayede hem kayma hem de çift görme tedavi edilir. Eğer rastgele gelişme olmazsa cerrahi araya girmek yapılır.

ŞAŞILIK (GÖZ KAYMASI) TEDAVİ ÇEŞİTLERİ

Şaşılığın türü, göz kayması derecesi ve gözdeki hastalıklara göre cerrahi araya girmek tercih edilebilir. Destekleyici olarak göz damlaları ile tedavi denenmesi de mümkündür.

GÖZ KAYMASI AMELİYATI

Göz kayması ameliyatı ortalama olarak 40 dakika ile 1 saat arasında olur. Ameliyatın lokal ya da genel anestezi altında yapılması mümkündür. Ameliyattan sonra hastalar 4-6 saat içerisinde hallerine göre taburcu edilirler. Göz kayması ameliyatından 1 gün sonra bireylerin günlük rutinlerine dönmeleri sağlanır.

AMELİYATSIZ GÖZ KAYMASI TEDAVİSİ

Yetişkinlerde ameliyatsız şekilde göz kaymasının tedavi edilebilmesi amacıyla kayma miktarının çok az olması gerekir. Eğer kayma miktarı azsa prizmatik camlar ile göz kayması tedavi edilebilir. Felç ya da travmaya bağlı meydana gelen göz kaymasının iğne tedavisi ile başarılı olması da mümkündür. Erken tespit göz kayması tedavisi amacıyla son derece önemlidir.

ŞAŞILIK TEDAVİ EDİLMEZSE NE OLUR?

Şaşılık tedavisi yapılmazsa beyin gözlerden birinin görüntüsünü baskılar ve çift görme meydana çıkabilir. Tedavi edilmeyen şaşılıklarda stereo sis ve bin oküler görme adı verdiği iki gözün birlikte görmesi engellenir. Buna bağlı olarak göz tembelliği de meydana çıkabilir.

ŞAŞI OLANLAR NASIL GÖRÜR?

Şaşılık, iki gözün de birbirinden değişik yönlere bakması durumudur. Gözlerden biri karşıya bakar ancak öteki değişik bir yöne bakar. Şaşılar başlarını sağa ya da sola eğerek her iki gözleriyle de düzgün bakmaya çalışırlar. Şaşı olanlarda genellikle çift görme ve bulanık görme olur.